Sinds de toevallige uitvinding in 1835 is er wereldwijd al meer dan negen miljard ton plastic geproduceerd. Maar slechts 9% is gerecycled, de rest wordt nog steeds gebruikt, verbrand, begraven… of achtergelaten in de natuur! Bovendien is Europa van plan om in 2025 te stoppen met het storten van plastic.
Hoe kunnen we in deze context de dubbele uitdaging aangaan om de hoeveelheden gerecycled plastic te vergroten en nieuwe alternatieven te vinden?
Plastic recycling: de balans van vandaag
Recycling is het proces waarbij een product een behandeling ondergaat om het opnieuw te kunnen gebruiken. Specifiek voor plastic wordt afval gesorteerd en vermalen tot vlokken van verschillende kleuren, die vervolgens worden omgezet in korrels voordat ze naar recyclingbedrijven worden gestuurd om een nieuw leven te krijgen.
Volgens cijfers van 2018, gepubliceerd door Citeo, de nieuwe eco-organisatie die in 2017 ontstond uit de fusie tussen Eco-Emballages en Ecofolio, wordt slechts 26,5% van het plastic gerecycled in Frankrijk. Maar met de veralgemening van sorteerinstructies voor alle plastic materialen in 2022, zal dit cijfer naar verwachting sterk stijgen, vooral omdat het Franse doel is om 100% van de kunststoffen terug te winnen in 2025.
Om dit ambitieuze doel te bereiken, zal het ook nodig zijn om de inzameling en dus de sortering en recyclageprocessen te verbeteren. Het ecologisch ontwerp van materialen moet ook helpen om dit laatste punt te optimaliseren. Tot slot zullen de alternatieven die in dit artikel zijn ontwikkeld in deze context hun volle dimensie krijgen.
Terugwinning van energie uit kunststoffen
In de voorhoede van deze alternatieven staat energieterugwinning. Wat is afvalenergie? Het is een soort verbranding die warmte en/of elektriciteit opwekt en zo de milieu-impact van afvalverwijdering vermindert.
Volgens PlasticsEurope, de Europese handelsvereniging die kunststofproducenten vertegenwoordigt, zou het terugwinnen van het niet-recyclebare of niet-herbruikbare deel van kunststoffen in energie 300 TWh (terawattuur) extra elektriciteit kunnen produceren vergeleken met conventionele productiemethoden, het equivalent van ongeveer 300 kolengestookte energiecentrales of 70 miljoen vaten ruwe olie.
Het hergebruik van plastic voorwerpen aan het einde van hun levensduur
Het hergebruik van plastic voorwerpen, een deugdzamer alternatief voor recycling of verbranding, zelfs met energieterugwinning, wint aan kracht in Duitsland, dat een statiegeldsysteem op flessen heeft ingevoerd, met een hergebruikpercentage van bijna 100%. In andere landen is er echter nog een lange weg te gaan om deze score te evenaren. Met name in Frankrijk voorzag het wetsvoorstel over de circulaire economie in statiegeld op plastic flessen voor recycling, in tegenstelling tot statiegeld voor hergebruik zoals in Duitsland. Helaas weigerde de Senaat dit punt. Het moet gezegd worden dat er veel argumenten tegen waren, in het bijzonder het feit dat het de marketing van plastic flessen voor eenmalig gebruik zou hebben bevorderd, wat niet wenselijk is in de huidige milieucontext.
Het plastic verdeelt de protagonisten
Maar als de gepresenteerde alternatieven toekomstgericht zijn, roept het gebruik van plastic vragen op en zijn de verschillende hoofdrolspelers het niet met elkaar eens. Het vervangen van plastic in verpakkingen, bijvoorbeeld, zou zelfs nog schadelijker zijn voor het milieu in termen van kooldioxide-uitstoot: andere materialen zouden zwaarder zijn en zouden daarom het verbruik van voertuigen tijdens het transport verhogen. Ook al zijn deze verpakkingsplastics niet allemaal recyclebaar, als ze aan het eind van hun leven worden gebruikt om energie te produceren, blijft hun levenscyclus uiteindelijk gunstiger dan die van veel andere materialen.
Wat biokunststoffen betreft: ook al worden ze soms voorgesteld als het beste compromis, ze hebben een aantal nadelen, waardoor ze conventionele kunststoffen slechts marginaal kunnen vervangen. Hun recyclebaarheid is bijvoorbeeld twijfelachtig en hun plantaardige oorsprong leidt tot een verstoring van de vraag naar landbouwgrond, terwijl de bevolking steeds meer voedsel nodig heeft.
Concluderend lijkt het erop dat kunststoffen uit de petrochemische industrie nog een mooie toekomst voor zich hebben. Het gebruik ervan moet echter worden beredeneerd, de recycling ervan moet worden geoptimaliseerd en er moeten alternatieven worden ontwikkeld.
Ga voor meer informatie over Flexico’s afvalbeleid naar Flexico, een eco-verantwoordelijke speler.
