Ecodesign bestaat uit het ontwerpen van verpakkingen met een lagere milieu-impact dan die van vorige generaties. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is alleen het verminderen van de materiaalmassa niet de enige mogelijke hefboom. Er moet rekening worden gehouden met andere parameters, zoals dit artikel zal aantonen.
De uitdagingen van eco-ontwerp voor verpakkingen
Ecodesign is een belangrijke industriële kwestie geworden. De vervuiling van de oceanen door plastic, de moeilijkheid om te recyclen, de opeenhoping van afval… Al deze redenen tonen aan dat het tijd is om onze benadering van productie te veranderen. Inzetten op een deugdzame toekomst betekent verpakkingen anders ontwerpen.
Hiertoe heeft de National Packaging Council negen kwesties geïdentificeerd die moeten worden aangepakt in een eco-ontwerpbenadering:
- Het verminderen van de milieu-impact van momenteel ontwikkelde producten;
- De koolstofvoetafdruk van bestaande producten verkleinen;
- Elk risico en elke kostenpost met betrekking tot de levenscyclus van het product identificeren en vervolgens beheersen;
- Transport-, grondstof- en verpakkingskosten zoveel mogelijk beperken;
- Weten hoe te anticiperen op negatieve kritiek van verschillende belanghebbenden;
- Anticiperen op veranderingen in de regelgeving om er beter op voorbereid te zijn;
- Het milieuaspect beschouwen als een pijler van creativiteit en innovatie;
- Een oprechte “groene” benadering naar voren brengen om de steun van het publiek te krijgen;
- Zich onderscheiden van de concurrentie om nieuwe markten te veroveren.
Als bij elke stap van het verpakkingsontwerpproces rekening wordt gehouden met al deze aspecten, zal de verpakking zo groen mogelijk zijn. Alleen onder deze voorwaarden kunnen we echt spreken van ecodesign.
Levenscyclusanalyse van verpakking
Om ecodesign zo effectief mogelijk uit te voeren, is het daarom noodzakelijk om te denken in termen van de volledige levenscyclus van de verpakking. Om dit te doen, is het eerst nodig om de definitie ervan te begrijpen en hoe de analyse ervan wordt geformaliseerd.
De levenscyclus van een product omvat alle stadia vanaf het ontwerp tot het einde van de levensduur. Hij kan als volgt worden onderverdeeld
- ontwerp, bijvoorbeeld door een ontwerpbureau
- extractie of vervaardiging van de grondstoffen waaruit het is samengesteld
- vervaardiging van de verpakking of het product
- transport naar de verschillende opslagplaatsen
- gebruik door de eindklant;
- het einde van de levensduur, inclusief sorteren, recyclen of weggooien.
Door elk van deze fasen te beschouwen, bestaat de levenscyclusanalyse uit het bestuderen van hun milieueffecten. Hiervoor moet rekening worden gehouden met verschillende aspecten, waaronder
ecosystemen, op het land, in het water, in de lucht, enz;
de uitputting van natuurlijke hulpbronnen
de menselijke gezondheid.
Daarom is een ecologisch ontwerp het ontwerp dat rekening houdt met de meeste factoren en hun impact zo veel mogelijk vermindert.
Milieuvriendelijke verpakking: relevante hefbomen om te overwegen
De National Packaging Council heeft een methodologische gids over ecodesign gepubliceerd. Hierin worden zes belangrijke punten behandeld die, in combinatie met een grondige levenscyclusanalyse, het mogelijk maken om milieuvriendelijkere verpakkingen te maken en te gebruiken.
Houd in de ontwerpfase rekening met elke belanghebbende
Vorm, massa, volume, transport, zak- of gezinsgrootte kunnen allemaal zowel de consument als de producent beïnvloeden. Het leven gemakkelijker maken voor de consument kan nadelig zijn voor de producent, en omgekeerd. Een globale aanpak is daarom essentieel.
Verwaarloos niet de perceptie van het gebruik door de consument
Consumenten kunnen het gevoel hebben dat ze producten verspillen, dat ze tijd verliezen met het openen van verpakkingen of dat ze geen controle hebben over hun impact op het milieu. Ze zullen daarom proberen het product te kopen dat hen het meest geruststelt over deze aspecten. Een fabrikant kan hierop inspelen door middel van eco-vullingen, gemakkelijk openen en sluiten of optimaal gebruiksgemak.
Houd rekening met de hele levenscyclus om elke overdracht van invloed te voorkomen
Het is belangrijk om één aspect van de levenscyclus niet te veel te verbeteren en een ander aspect totaal te verslechteren. Anders zal de milieu-impact van de verpakking minder positief zijn, wat contraproductief zou zijn.
De hoeveelheid product in de verpakking optimaliseren
Of het nu gaat om massa of volume, verpakkingen moeten bestand blijven tijdens gebruik, transport en opslag. Door bepaalde parameters aan te passen, is het echter mogelijk om de hoeveelheid materiaal te verminderen. Soms is het mogelijk om meerdere verpakkingen op elkaar te stapelen door de vorm van de verpakking iets te veranderen. Dit is gunstig voor de opslag en het transport en dus voor het milieu.
Rationaliseer het gebruik van natuurlijke hulpbronnen in de productiefase
Natuurlijke hulpbronnen worden verbruikt in verschillende stadia van de levenscyclus, bijvoorbeeld tijdens de productie of het transport. Er kan dus minder materiaal worden gebruikt, bijvoorbeeld voor de verpakking zelf of voor de inkt die wordt gebruikt voor het etiketteren. Daarnaast kan het verbruik van voertuigen per vervoerde eenheid worden verminderd door het aantal geladen eenheden te verhogen door het volume of de logistieke stromen te optimaliseren.
Vergeet het einde van de levensduur van verpakkingen niet
Het laatste belangrijke punt van ecodesign betreft het beheer van het einde van de levensduur van de verpakking. Kan het gemakkelijk en goedkoop worden hergebruikt of gerecycled? Wat is de toegevoegde waarde van de gebruikte materialen na recycling? Is de consument voldoende geïnformeerd over deze aspecten?
Het ecologisch ontwerpen van verpakkingen is een lang denkproces. Omdat de weg vol valkuilen kan zitten, zijn er verschillende beslissingsondersteunende hulpmiddelen ontwikkeld. Zonder ze uitputtend te noemen, is er FEEL, voorgesteld door Citeo, de eco-organisatie die het einde van de levensduur van verpakkingen en papier beheert voor meer dan 28.000 bedrijven door ze om te zetten in nieuwe grondstoffen. Het is een toepassing die gratis beschikbaar is op het internet voor Citeo-leden en waarmee een snelle diagnose kan worden gesteld.
> Om meer te weten te komen over het afvalbeheerbeleid van Flexico, bezoek de Flexico, een eco-verantwoordelijke speler pagina.
