Sommige plastic verpakkingen kunnen worden gerecycled en andere gerecycled. Dit laatste type kunststof krijgt dan een tweede leven in verschillende toepassingen, soms voor nieuwe verpakkingen. Dit artikel geeft een overzicht van de huidige situatie op dit gebied, gebaseerd op de regelgeving. Tot slot zal het proberen de voordelen en belemmeringen voor het gebruik van gerecyclede kunststof in verpakkingen op een rijtje te zetten.
Gerecycled plastic in verpakkingen: de stand van zaken
Op dit moment kan gerecycled plastic niet worden gebruikt in verpakkingen die in contact komen met voedingsmiddelen, met uitzondering van flessen. Het wordt echter op grote schaal gebruikt in huishoudelijke en industriële verpakkingen. Een studie van de Nationale Verpakkingsraad, gepubliceerd in januari 2019, beschrijft de situatie in Frankrijk.
Gerecycled polyethyleen in voedselverpakking
Frankrijk brengt jaarlijks tussen 300.000 en 350.000 ton PET-flessen op de markt. Iets meer dan de helft hiervan wordt gerecycled, dat wil zeggen tussen 170.000 en 200.000 ton, waarvan 75% lichtgekleurd is. In 2016 ging 43% van dit gerecyclede heldere PET, ook bekend als helder rPET, naar de productie van PET voor nieuwe flessen. Dit steeg een jaar later naar 50%, wat overeenkomt met ongeveer 70.000 ton. De rest van het PET, zowel licht als donker, wordt voornamelijk gebruikt voor de productie van textielvezels.
De reden waarom het aandeel gerecycled licht PET veel hoger is dan dat van donker of ondoorzichtig PET, komt door de additieven die het zijn kleur geven. Hierdoor is het moeilijker te recyclen. Fabrikanten geven daarom de voorkeur aan PET zonder kleurstoffen om de opbrengst bij recycling te maximaliseren.
Andere kunststoffen die zijn gerecycled maar niet in voedselverpakkingen zijn verwerkt
Vier kunststoffamilies worden in Frankrijk voornamelijk gerecycled en vervolgens gebruikt om nieuwe verpakkingen van te maken. Dit zijn polyethyleen met hoge en lage dichtheid HDPE en LDPE. De afzetmogelijkheden zijn specifiek voor het materiaal.
HDPE (gerecycled HDPE) wordt bijvoorbeeld gebruikt voor de productie van buizen en auto-onderdelen, enz. LDPE wordt gebruikt in vuilniszakken en palletiseerfolie.
Wat zegt de verordening over het gebruik van gerecycled plastic in verpakkingen?
In december 2018 is er op Europees niveau een overeenkomst getekend. Dit is de SUP-richtlijn voor “Single Use Plastics”. Dit akkoord bepaalt dat tegen 2030 alle nieuwe plastic flessen minstens 30% gerecycleerd materiaal moeten bevatten.
Wat betreft de geschiktheid van gerecycleerde kunststoffen voor contact met voedingsmiddelen, werd een regelgevend kader gedefinieerd door Verordening (EG) nr. 282/2008 van de Commissie van 27 maart 2008.
Meer recentelijk, aan het begin van het jaar, heeft Frankrijk de wet op de circulaire economie aangenomen. Deze wet maakt de weg vrij voor een verplichting tot minimale verwerking van gerecycled materiaal voor bepaalde producten en materialen. Uitvoeringsbesluiten zullen deze elementen later specificeren.
Over het algemeen biedt de regelgeving weinig oplossingen voor bekende problemen. Ondanks de welbekende obstakels zou de productie van nieuwe verpakkingen met gerecycled plastic echter voordelen opleveren, vooral voor het milieu.
Wat zijn de voordelen en obstakels bij het verwerken van gerecycled materiaal in plastic verpakkingen?
Frankrijk streeft naar 100% gerecycled plastic in 2025. Achter dit wishful thinking gaat een meer gemengde realiteit schuil. Ten eerste kan plastic, gezien de huidige stand van kennis, niet onbeperkt gerecycled worden. Bovendien komt het, eenmaal gerecycled en verwerkt in andere niet-recyclebare producten, alleen maar in een verbrandingsoven terecht. Er zijn dus veel belemmeringen voor het gebruik van gerecycled plastic in nieuwe verpakkingen.
Redenen om geen gerecycled plastic in verpakkingen te gebruiken
Kwalitatief bevat gerecycled plastic allerlei verontreinigende stoffen die het tijdens zijn vorige leven heeft opgenomen, vooral als afval. Het huidige reinigingsproces verwijdert deze stoffen niet, waardoor de intrinsieke kwaliteiten afnemen. De voordelen zijn daarom beperkt door dit aspect en voedselcontact kan er op geen enkele manier deel van uitmaken.
Het bovenstaande geval van PET is iets anders, maar de zuiverheid ervan gaat nog steeds achteruit. Het kan daarom maar één keer worden gerecycled voor contact met voedingsmiddelen. Daarna moet het voor andere producten worden gebruikt.
Tot slot is ook het economische aspect niet neutraal. De grondstoffen van gerecyclede kunststoffen blijven inderdaad laag. Voor de productie van verpakkingen is echter veel grondstof nodig en die moet onder alle omstandigheden gegarandeerd zijn. Vertrouwen op recyclage om deze grondstof te leveren is momenteel te delicaat. Bovendien is het verkrijgen van zuiver gerecycleerd plastic voor bepaalde toepassingen soms duurder dan de kosten van ‘nieuw’ materiaal uit natuurlijke bronnen zoals olie. In dit opzicht heeft gerecycled plastic nog steeds moeite om concurrerend te worden.
Milieuvoordelen pleiten voor het gebruik van gerecycled plastic in verpakkingen
Als onderzoek en ontwikkeling van nieuwe technieken deze barrières zouden kunnen wegnemen, zijn er een aantal voordelen die zouden kunnen pleiten voor de verwerking van gerecycled plastic in nieuwe verpakkingen.
Recycling is dus voordelig. Het is bewezen dat voor de productie van een ton gerecycled plastic tot negen keer minder energie nodig is dan voor ‘nieuw’ plastic. Dit is het equivalent van twee tot drie ton koolstofequivalent dat niet wordt geproduceerd. Deze cijfers variëren afhankelijk van de plasticfamilie:
de recycling van een ton PET bespaart 83% van de energie die wordt gebruikt voor de productie van een ton nieuw PET;
Voor HDPE loopt dit cijfer op tot 89%.
Wat de consument betreft, bleek uit een onderzoek van Citeo-Ademe uit 2014 dat 61% van de Fransen de aanwezigheid van gerecyclede materialen in verpakkingen goed beoordeelt.
> Om meer te weten te komen over het afvalbeheerbeleid van Flexico, bezoek de Flexico, een eco-verantwoordelijke speler pagina.
> Lees voor meer informatie ons Witboek over de hervorming van de circulaire economie.
